تنباکو یا توتون، گیاهی با برگهای پهن است که بهمنظور استعمال دخانیات کشت میشود
و در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد کرده و امروزه در سراسر جهان پراکنده شده است
که به برگهای خشک و بریدهشده آن تنباکو میگویند.
مصرف اصلی این گیاه، تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ خشک آن است که دارای نیکوتین میباشد.
تنباکو در واقع گیاهی سریعالرشد است و مانند همه گیاهان طبیعی، فلزات سنگین موجود در خاک را جذب میکند
و نیز گیاهی حساس بوده که در نتیجه برای ابتلا به بسیاری از بیماریهای گیاهی مستعد است؛
به همین دلیل کشاورزان مجبور میشوند که از مقادیر زیادی کودهای شیمیایی، علفکشها و آفتکشها استفاده کنند؛
بنابراین، علاوه بر اینکه برخی از فلزات سمی بهطور طبیعی در خاکی که در آن گیاه توتون رشد میکند وجود دارند،
برخی نیز ممکن است از طریق مصرف کود و آفتکشهای مختلفی که در طول کشت محصولات تنباکو به کار میروند، به خاک اضافه گردند.
لذا این گیاه میتواند منبع غنی از فلزات سنگین و سمی باشد
که در طول رشد آن، به خاک وارد میشود.
جذب فلزات سمی بهوسیله گیاه تنباکو، به سطح این آلایندهها در خاک،
خاک اصلاحشده، pH خاک و همچنین به منطقه جغرافیایی آن بستگی دارد.
فلزات سنگین در تنباکو
با توجه به اینکه فلزات سنگین در تنباکو به دلیل سمیت، پایداری و عدم تجزیه بیولوژیکی، قابلیت تجمع در بافتهای مختلف را دارند،
ازاینرو، تأثیرات زیادی بر موجودات زنده دارند که علاوه بر تأثیر
بر کلیهها که مهمترین اندام جذبکننده این عناصر در بدن هستند
و اختلال در سیستم عصبی کلیوی، عوارض سوء دیگری نظیر ایجاد جهشهای ژنتیکی،
صدمات مغزی و ناتواناییهای بیشماری در یادگیری کودکان نیز دارند.
بیماریهای مرتبط با تنباکو در نتیجه تنفس فلزات سمی فراوان موجود در دود حاصل از استعمال آن ایجاد میشود .
اگرچه استعمال دخانیات دلیل اصلی در معرض قرار گرفتن با فلزات سنگین نیست،
اما میتواند بر سمیت فلزات سنگین تأثیر گذارد. لذا استعمال دخانیات از طریق
برگهای توتون ، یکی از مسیرهای اصلی در معرض قرار گرفتن فلزات سنگین است.