این سوال پیش می آید که قلیان در کدام دوره ایرانیان رایج شد …؟
در دوره قاجار فراگیر شده است و آنطور که توانست محملی برای یک حرکت اعتراضی در عصر ناصرالدین شاه باشد.
اهمیت قلیان در دوره قاجار
مورخان میگویند در عصر قاجار آنقدر اهمیت داشته که مردم هیچ مجلس و میهمانیای
اعم از روضهخوانی، مجلس فاتحه، عزا، شیرینی خوردن، خواستگاری، بله بران،
مجالس عقد و عروسی و شبنشینی را بدون آن برگزار نمیکردند.
در این میان کشیدن آن که کاری اعیانی به حساب میآمده آدابی نیز برای خود پیدا میکند
و بیشتر در جامعه ایرانی نفوذ میکند مثل اینکه اگر در میهمانی نخستین حقه به میهمان تعارف شود
دلیل بر خوشامدگویی صاحب پذیرایی به آن فرد و اگر قلیان دوم و سوم به طرف پیشکش شود معنای خداحافظی است.
از سوی دیگر قلیان در کنار نفوذی که در جامعه عصر قاجار به عنوان وسیلهای رایج در دست مردم مییابد
ابعاد زیباییشناسی نیز پیدا میکند و کندهکاری بر روی بدنه و نقش و نگارهای روی کوزه آن را به شیء زینتی نیز تبدیل میکند.
عکسهای زیر از عبدالله قاجار،در دوره قاجار آنتوان سوروگین و چند عکاس ناشناس در عین آنکه جایگاه قلیان در جامعه عصر قاجار را بیشتر نشان میدهد
بعضا این وجه زیباییشناسی و دکوری را نیز به تصویر میکشد.
از سوی دیگر قلیان در کنار نفوذی که در جامعه عصر قاجار به عنوان وسیلهای رایج در دست مردم مییابد
ابعاد زیباییشناسی نیز پیدا میکند و کندهکاری بر روی بدنه و نقش و نگارهای روی کوزه آن را به شیء زینتی نیز تبدیل میکند.
در این عکسها که «فرارو» منتشر کرده، قلیان از دربار گرفته تا کوچه و خیابان و اندرونی، در دست شاهان و درباریان گرفته تا
مردم عادی و زن و مرد دیده میشود؛
در کنار آن عکسهای آتلیهای نیز وجود دارد که در آن قلیان به عنوان وسیلهای زینتی و دکوری حضور دارد.
عکس چند زن در تفرج در دوره قاجار
عکس آتلیه ای در دوره قاجار